Nie od dziś wiadomo, że na sukces firmy, znaczący wpływ mają działania ludzi, którzy w niej pracują. By wykorzystać potencjał i zdolności pracownika, opracowano metody zarządzania zasobami ludzkimi. Przeczytaj artykuł, by dowiedzieć się, na czym polegają i jak się je wykorzystuje w biznesie?
Zarządzanie zasobami ludzkimi – co to?
Jest to strategiczny sposób zarządzania ludźmi, pracującymi w danej działalności. Skupia w sobie działania, mające na celu maksymalne wykorzystanie umiejętności i ogólnych możliwości pracowników. Bierze pod uwagę decyzje kierowników, które wpływają na personel, ich efektywność, pracę i zaangażowanie. Celem jest sprawienie, by wszelkie zachowania kadry, pozwoliły odnosić sukcesy właścicielowi i jego firmie, przy jednoczesnym skupieniu się na nagradzaniu pracownika za włożony w swoje obowiązki trud. Według idei ZZL, osiąganie celów jest możliwe, dzięki efektywnej pracy załogi. To do obowiązków menedżerów należy odpowiedzialność za zarządzanie zasobami ludzkimi w organizacji. Do głównych cech tych działań należy:
- integrowanie zasad polityki i praktyki zatrudnienia – które, dzięki wszechstronnemu podejściu, mają wzajemnie się wspierać;
- strategiczne zarządzanie pracownikami – które sprawi, że strategia organizacji zintegruje się ze strategią ZZL;
- zaangażowanie pracowników – istotne, w realizowaniu celów i założeń firmy;
- ludzie, jako aktywa – postrzeganie pracowników, jako przyczynę przewagi konkurencyjnej. Mają być oni kapitałem, w który trzeba inwestować;
- wspólność interesów – sprawy pracodawców oraz pracowników są wspólne.
Elementy i wymiary zarządzania zasobami ludzkimi
Wyróżnia się poszczególne elementy, które należą do procesu zarządzania kadrami. Jest to:
- planowanie zasobów ludzkich – jego celem jest spełnienie potrzeb pracowników organizacji, uwzględniając czynniki wewnętrzne oraz te wypływające z otoczenia;
- rekrutacja – czyli nabór pracowników. Polega na przygotowywaniu zbioru kandydatów, uwzględniając plan zasobów ludzkich;
- wdrożenie – polega na adaptacji pracownika. Działania, które pozwalają na miłe i bezkonfliktowe przyjęcie nowej kadry;
- ocena efektów pracy – polega na feedbacku dla pracownika, który ukazuje mu, jak efektywna jest jego praca lub co powinien poprawić;
- szkolenia – stawiają na rozwój pracowników, wzrost ich kompetencji i zwiększają wydajność w pracy;
- nagradzanie – czyli forma motywowania pracowników do wykonywania swoich zadań jak najlepiej.
W skład niezwykle istotnych wymiarów zarządzania zasobami ludzkimi, wchodzi:
- wymiar funkcjonalny – obejmuje organizację zadań i czynności, w taki sposób, aby te przynosiły korzyści zarówno dla firmy, jak i jej pracowników;
- wymiar instytucjonalny – zajmuje się badaniem kompetencji i obowiązków osób, które podejmują decyzje dotyczące biznesu;
- wymiar instrumentalny – polega na doborze metod, które mają rozwiązywać problemy przedsiębiorstwa oraz między personelem (np. spory).
Modele zarządzania zasobami ludzkimi
Model jest formą uproszczenia rzeczywistości i pomaga dowiedzieć się, jakie działania powinno się podjąć, by osiągnąć zamierzone cele. Wyróżniamy cztery podstawowe modele zarządzania zasobami ludzkimi:
1. Model Michigan – najwcześniej opracowany sposób. Według niego, ZZL jest oparty na czterech funkcjach, do których należy:
- dobór pracowników;
- ocena ich pracy;
- systemy motywacyjne;
- rozwój wykwalifikowanych pracowników.
Funkcje te są ze sobą powiązane. Jest to twarde podejście zarządzania pracownikami. Postrzegani są oni, jak środek w realizacji planów firmy, który trzeba wykorzystywać, podobnie jak inne zasoby.
2. Model Harvardzki – w przeciwieństwie do Modelu Michigan, ten charakteryzuje się miękkim podejściem do ZZL. Głosi, że zasoby danej organizacji są wyjątkowe i nie mogą być traktowane, jak reszta. Nie stawia wydajności firmy ponad interesy jej kadry. Wyznacza też cztery obszary polityki ZZL, w których skład wchodzi:
- partycypacja pracowników;
- możliwości przemieszczania personelu;
- system gratyfikacji;
- organizacja pracy.
3. Model Japoński (inaczej narodowy) – ma swoje korzenie w kulturowym kontekście Japonii i jego specyfice. Jest szczegółowy i daje konkretne, jasne wytyczne w sprawach ZZL. Głosi trzy zasady:
- zasada starszeństwa podczas wynagradzania i awansowania pracowników;
- dożywotnie zatrudnienie;
- konsensus organizacji zakładowych.
4. Model uniwersalny – zakłada, że stworzono pule praktyk z zakresu zarządzania pracownikami, która jest uniwersalnym wsparciem w osiągnięciu przewagi nad konkurencją – nie biorąc pod uwagę otoczenia ani branży. Według tego modelu, najważniejsze w firmie, są zasoby ludzkie. Organizacja firmy jest ściśle związana z działaniami obejmującymi zarządzanie zasobami ludzkimi.
Każdy, kto choć raz pracował i zarządzał ludźmi wie, że nie jest to proste zadanie. Warto poznać techniki, które nie tylko ułatwią komunikację w pracy, ale również pozwolą odnieść oczekiwany sukces.
